‘Anita wordt opgenomen’ bijzondere ervaring voor cliënten, medewerkers en Anita Witzier

Anita Witzier: “Onze aannames waren van een verbijsterende naïviteit”

In de eerste serie van Anita wordt opgenomen, een programma van de KRO-NCRV over de psychiatrie, liep Anita Witzier mee bij twee klinieken van GGZ Centraal. De serie kreeg prima kijkcijfers en won de vakprijs TV Beelden 2016. Er werd besloten een tweede serie te maken, dit keer over de verslavingszorg. Na enkele gesprekken werd besloten dat Novadic-Kentron en de KRO-NCRV met elkaar in zee zouden gaan. Na een zorgvuldig voortraject waarbij met alle betrokkenen en de Cliëntenraad werd afgestemd, werd vanaf januari tot juni gefilmd bij onze jeugdkliniek Kentra24 in Sint-Oedenrode en de kliniek in Vught. Anita Witzier voerde vele uren indringende gesprekken met cliënten en medewerkers. De nieuwe zesdelige serie Anita wordt opgenomen is vanaf 3 oktober te zien op NPO 1. Hier vast een tipje van de sluier: wat vonden onze cliënten, medewerkers en Anita zélf van de opnames op de afdelingen?

KRO-NCRV wil met deze serie de beeldvorming rond verslaving positief beïnvloeden en laten zien dat achter iedere verslaving een uniek verhaal schuil gaat. Dat sluit volledig aan bij de visie van Novadic-Kentron. Maar we willen daarnaast ook laten zien dat verslaafden het tij kunnen keren, dat er voor iedereen Nieuwe Kansen zijn. Herstellen van een verslaving is makkelijker als mensen op tijd hulp zoeken. Daarom hopen we met de serie ook de drempel te verlagen om bij ons of andere verslavingszorginstellingen aan te kloppen.

Cliënt Marly: “Het was mooi om te praten met Anita Witzier”

Marly is een van de cliënten die wilde meedoen aan de opnames. Marly: “Ik wilde laten zien dat niemand voor de lol verslaafd raakt. Iedere verslaafde is een mens met een eigen verhaal. Ook ikzelf en alle andere jongeren bij Kentra24 hebben zo’n verhaal. Met mijn verhaal wil ik laten zien dat verslaving iets is dat iedereen kan overkomen. Het was best wel spannend, maar ook een leuke ervaring om mee te doen aan de opnames. En het was mooi om te praten met Anita Witzier, dat is echt een aardig mens. Bij de voorvertoning van de eerste afleveringen was het wel raar om mezelf terug te zien. Maar het programma is mooi in elkaar gezet, iedereen was er erg tevreden over. Ik heb er zeker geen spijt van dat ik meegedaan heb.”

Medewerkster Linda van Beek: “Ik hoorde dat ik relaxed en professioneel overkwam”  

Ook senior verpleegkundige Linda van Beek heeft aan het programma meegewerkt. Zij hoorde van collega’s en cliënten dat iedereen erg te spreken was over de voorvertoning van de eerste twee afleveringen, die ze zelf nog niet heeft gezien. Linda: “Ik hoorde ook dat ik relaxed en professioneel overkwam. Ik ga in oktober wel kijken! Toen ik werd gevraagd om mee te werken, heb ik direct ja gezegd. Ik zag het als een mogelijkheid om een ander beeld van onze cliënten te laten zien, mensen hebben vaak een eenzijdig en negatief beeld van verslaafden. Maar ook kon ik zo vertellen over mijn werk binnen de verslavingszorg. Mensen hebben vaak geen idee wat wij doen. Achteraf gezien ging het allemaal wel erg snel. Ik had me wat beter voor willen bereiden, willen weten welke vragen gesteld gingen worden. Maar het is goed gegaan, mede door de professionele wijze waarop Anita en haar mensen te werk gingen.”

Anita Witzier: “Ik riep ook nog wat dingen over verspilde tijd, kosten en moeite…”

“Niemand hoefde ons te vertellen hoe afschuwelijk het is om verslaafd te zijn, aan wat dan ook. Een verslaving is allesomvattend. Zowel voor het leven van de verslaafde zelf als voor zijn/haar directe omgeving. Dan kan je twee dingen doen: je gaat ermee door en leidt tot het bittere einde een meer of minder ellendig bestaan of je erkent dat je een probleem hebt en laat je behandelen binnen de verslavingszorg, waar je met behulp van professionals je stinkende best doet. Makkelijk zal dat niet zijn, het is in sommige gevallen zelfs verschrikkelijk zwaar, maar… aan het einde van die tunnel gloort het licht: na ontslag heb je je oude huid afgeschud en kan je, als het ware herboren, verder met je leven. En wij mochten dat proces in deze tweede reeks van AWO van nabij volgen. Fantástisch toch?

“Fantastisch was het zeker, ook in de betekenis van ‘fantasme’. Vergeleken met de wérkelijkheid van verslaving, opname, behandeling en het leven daarna, waren onze aannames van een verbijsterende naïviteit. Dachten we nou echt dat het zo simpel was? We werden snel uit de droom geholpen, keer op keer overigens. Tijdens een opname van een cliënt in de detox vroeg ik: ‘Hoe bedoel je: die is hier voor de zesde keer? Dan werkt die hele behandelmethode toch niet?’ Ik riep ook nog wat dingen over verspilde tijd, kosten en moeite van de zorgverleners en hoe ze in vredesnaam gemotiveerd konden blijven bij zoveel ‘mislukkingen’.

“Dat zag ik helemaal verkeerd: ‘Wat jij, en de meeste onwetenden, als mislukking bestempelen, is onderdeel van een proces en een proces verloopt stapsgewijs. Soms twee stappen voorwaarts, dan weer eentje terug, een paar grote sprongen vooruit, soms weer helemaal terug naar af, opnieuw opbouwen, steeds weer een stukje verder op weg naar een normaal leven zonder gebruik.’

“Terugvallen in gebruik blijkt dus heel normaal te zijn. Wist ik veel. Nou ja, ‘normaal’… Toen ik er over doordacht, realiseerde ik me wat dat in de praktijk moest inhouden: dat je als verslaafde voortdurend op je hoede moet blijven voor de valkuilen die je overal tegenkomt. In de supermarkt, het tankstation, de buurt waar je woont, de feestjes die je bezoekt, op de hoek van de straat… Dat je wéét dat je het níet moet doen, maar dat de zucht zo sterk is dat je toch voor de bijl gaat. Dat je jezelf daarom veracht, dat je je familie en geliefden, voor zover nog aanwezig, wéér teleurstelt, dat de problemen zich blijven opstapelen en het licht aan het einde van de tunnel vertroebelt. Dus terug in behandeling met de boodschap ‘Het is me (weer) niet gelukt…Help me.’ Dat je dan dus toch een stukje verder bent gekomen. En dat dan drie, vier, zes, tien soms wel twintig keer!

“Poeh… we hadden écht geen idee, en velen met ons. Daar is deze serie voor bedoeld, om inzicht te verschaffen in het veelkoppige monster dat ‘verslaving’ heet. Inzicht, het wegnemen van vooroordelen en het kweken van begrip. We zijn ongelooflijk blij met de ruimte die we hebben gekregen om de verhalen van cliënten, hun naastbetrokkenen en de zorgprofessionals in beeld te brengen. We realiseren ons namelijk heel goed dat dat niet zo vanzelfsprekend is. Dank daarvoor!”

Anita wordt opgenomen is vanaf 3 oktober zes maandagen te zien op NPO 1 om 22.00 uur.