Onder de loep: 3-MMC, legaal, populair, maar zeer verslavend

Betaalbaar, legaal én zeer verslavend: steeds vaker krijgen de preventiewerkers van Novadic-Kentron te maken met het gebruik én misbruik van de drug 3-MMC. Alle reden om deze drug eens goed onder de loep te nemen. We spreken met Alex van Dongen, senior preventiewerker bij NK, over wat 3-MMC precies is en nemen een duik in de wereld van de ‘designerdrugs’…

3-MMC is een NPS (nieuwe psychoactieve stof), ook wel een designerdrug genoemd. Waar veel ‘traditionele’ drugs voortkomen uit middelen die ooit voor een ander doel werden gebruikt (zoals verdoving), worden NPS letterlijk ontworpen als drug. Deze ‘designers’ bootsen vaak illegale drugs na met chemische verbindingen die (nog) niet in de Opiumwet staan, om deze wet te kunnen omzeilen. Alex: “3-MMC is de opvolger van 4-MMC, dat in 2012 in de Opiumwet werd opgenomen nadat het met name in Engeland tot veel verslavingsproblemen én doden leidde. 3-MMC is waarschijnlijk net zo verslavend, maar is nog steeds legaal in Nederland en daardoor erg makkelijk te verkrijgen.”

Gebruikers zijn hun eigen proefkonijn

Omdat designerdrugs nieuw zijn, zijn ze nog slecht onderzocht, waardoor we niet precies weten hoe ze werken en wat de risico’s ervan zijn. Gebruikers zijn dus hun eigen proefkonijn. Dit geldt ook voor het middel 3-MMC. Alex: “De beperkte kennis die we hebben, komt voort uit gesprekken met – verslaafde – gebruikers. Volgens hen lijkt het effect van 3-MMC op een combinatie van MDMA en cocaïne. Dat verklaart ook meteen de populariteit van deze designerdrug. De websites die het middel verkopen, zien er erg gelikt uit en de beoordelingen die door gebruikers worden achtergelaten, zijn uiteraard allemaal lovend. Maar dit geeft een heel vertekend beeld van de werkelijkheid.”

Sterke ‘craving’, dus extreem verslavend

Alex: “Op korte termijn geeft 3-MMC volgens gebruikers een energieboost, behoefte aan contact met anderen, een fijn gevoel en meer zelfvertrouwen. Ook hebben gebruikers soms meer zin in seks. Daartegenover staan echter vele negatieve effecten zoals paranoia, argwaan en een opgefokt gevoel. Op lange termijn kan het gebruik zelfs tot een psychose leiden. Gebruikers geven aan een sterke craving te voelen – dus een verlangen om opnieuw te gebruiken – wat het middel extreem verslavend maakt. ‘Als ik opnieuw pak, gaat dat vervelende gevoel weg,’ is de gedachte. En voor een kort moment lijkt dat ook zo te zijn, maar op lange termijn heeft het juist een tegenovergesteld effect. Zo komt de gebruiker in een neerwaartse negatieve spiraal terecht en voelt hij of zij zich steeds slechter.” 

Van ontdekkers naar mainstream

Alex: “Net als bij andere NPS, zien we dat 3-MMC in het begin vooral gebruikt werd onder psychonauten, mensen die hun eigen geest willen verkennen door middel van drugs, en door uitgaanders die al regelmatig drugs gebruiken en uit nieuwsgierigheid een nieuw middel uitproberen: de zogenaamde ontdekkers.” Langzaam spreidt zo’n middel zich dan verder uit en wordt het meer ‘mainstream’. Hoe bekender een drug wordt, hoe meer kwetsbare mensen ermee in aanraking komen. Alex: “We zien vooral gebruikers tussen de twintig en dertig jaar, maar we spreken soms ook tieners die 3-MMC gebruiken. Omdat hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn, vinden we dit erg zorgwekkend.”

Hype of blijvertje?

Doordat er nog geen onderzoek is gedaan naar de risico’s van 3-MMC en het middel nog steeds legaal is, denken veel gebruikers ten onrechte dat het ‘veilig’ is in gebruik. Het vermoeden bestaat echter dat 3-MMC verslavender is dan vele andere drugs, vanwege de sterke craving die het oproept. Alex: “Op dit moment is het nog de vraag of 3-MMC een hype is of ‘een blijvertje’. We kiezen er bewust voor om nog geen voorlichting over het middel te geven aan jongeren die dit nog niet gebruiken, want we willen natuurlijk geen interesse opwekken.”

Absurd

Doordat 3-MMC nog steeds legaal is, kun je het gemakkelijk verkrijgen via talloze internetbedrijven. Bovendien is 3-MMC vrij goedkoop, in vergelijking met bijvoorbeeld MDMA en cocaïne. Die combinatie zorgt er mede voor dat 3-MMC aan populariteit wint. Alex: “Het is natuurlijk absurd dat in Nederland drugs pas in de Opiumwet worden opgenomen nadat aangetoond is dat ze schadelijk zijn. Bij medicijnen is het precies andersom: de fabrikant moet eerst bewijzen dat een medicijn niet schadelijk is, voordat het op de markt mag worden gebracht. Kijk bijvoorbeeld naar het coronavaccin! Waarom kunnen we diezelfde wet niet voor alle psychoactieve stoffen hanteren?”

Wetswijziging in voorbereiding

Staatssecretaris Blokhuis en de minister van Justitie en veiligheid Grapperhaus werken op dit moment aan een wetswijziging waarmee het mogelijk wordt gemaakt om groepen NPS met een vergelijkbare chemische structuur in één keer te verbieden. Daarmee wordt voorkomen dat drugsproducenten de Opiumwet omzeilen. 3-MMC en varianten hiervan worden daarmee voorgoed verboden. Alex: “Dit betekent overigens niet dat álle stoffen die in werking en structuur lijken op middelen uit de Opiumwet worden verboden. Je zou het als een gedeeltelijke parapluwet kunnen zien.” Alex is hier toch al blij mee: “3-MMC wordt zo minder makkelijk verkrijgbaar. Misschien kunnen we het gebruik zelfs terugdringen, maar de groei afremmen is ook al winst”.