Cliënten IHT-team kicken thuis af

Thuis behandelen als dat kan, opname alleen als dat noodzakelijk is: dat is het uitgangspunt voor de hulpverlening die onze collega’s van het IHT-team (Intensieve Hulp Thuis) in de regio Noordoost bieden. Dat geldt ook voor de detox. Tot voor kort werden cliënten meestal opgenomen om te ontgiften, of gebeurde dat via de dagbehandeling. Inmiddels kicken de meeste cliënten van het IHT-team af in de thuissituatie en blijkt slechts voor een klein deel een klinische opname noodzakelijk. Kostenbesparend, en prettiger voor de cliënt.

Het IHT-team, te vinden op de locatie Rompertsebaan in Den Bosch, bestaat uit drie verpleegkundigen, een arts, een psychiater en teamleider Clay Tubalawony. Cliënten die al in poliklinische behandeling zijn bij NK en met wie het slecht gaat, worden aangemeld door collega’s. Maar ook cliënten van GGZ en andere organisaties komen bij het IHT-team terecht.

Dagelijks huisbezoek

Clay: “Onze verpleegkundigen plannen zo snel mogelijk een huisbezoek en beoordelen of opname noodzakelijk is. Als dat zo is, wordt de cliënt tijdelijk opgenomen tot het moment dat hij of zij stabiel genoeg is om weer naar huis te gaan. Als opname niet noodzakelijk is, wordt de behandeling aan huis voortgezet en geïntensiveerd. Gedurende maximaal zes weken spreken onze verpleegkundigen de cliënten thuis. Als dat nodig is dagelijks.”

Zorg op maat dus: een aanpak die past binnen de landelijke ontwikkelingen en het beleid voor de zorgsector, maar die ook voortkomt uit het besef dat het herstel bevorderd wordt als cliënten blijven deelnemen aan de samenleving.

Geen risico nemen

Sociaal psychiatrische verpleegkundige Sjoerd Guffens is een van de verpleegkundigen die de cliënten thuis bezoekt. Als ontgiften nodig is, bespreekt Sjoerd met arts Dirk-Jan van den Biggelaar of dat thuis kan.

Dirk-Jan: “Uiteindelijk ben ik als medicus, samen met hoofdbehandelaar psychiater Paula Verstraeten verantwoordelijk. Wij beoordelen of een thuisdetox mogelijk is. Meestal is dat het geval. De psychische en fysieke toestand van de cliënt en de mate waarin hij of zij gebruikt, spelen een rol. Met cliënten die gevoelig zijn voor een psychose of een delirium, of die een hoge dosis GHB of een combinatie van middelen gebruiken, nemen we natuurlijk geen risico. Die kicken in onze kliniek af of beginnen de detox daar en maken die thuis af.”

Naasten betrekken

Thuis afkicken past prima in het beleid om de zorgkosten in te perken, onder andere door afbouw van de klinische capaciteit. Het huidige uitgangspunt is: in de eigen omgeving als dat kan, een opname als dat noodzakelijk is. Maar er zijn meer voordelen.

Dirk-Jan: “Veel mensen denken dat thuis detoxen geen zin heeft omdat cliënten voortdurend met alcohol of drugs in aanraking kunnen komen. Dat kan inderdaad een risico zijn, maar vergeet niet dat cliënten dat ook overkomt als ze uit een kliniek komen. En nu krijgen ze daar begeleiding bij. En thuis detoxen heeft ook een aantal voordelen boven detoxen in een kliniek. Cliënten hoeven niet in een kliniek te verblijven tussen andere mensen die ook verslaafd zijn, onbekenden met wie ze geen band hebben. Thuis bevinden cliënten zich in hun eigen vertrouwde omgeving, en kunnen we bij het afkicken de naasten van de cliënt betrekken.”

Blaastest en urinecontrole

Cliënten die thuis afkicken, worden intensief in de gaten gehouden door Sjoerd en zijn collega’s. De eerste dagen bezoeken zij de cliënt dagelijks, als de detox goed verloopt, wordt dat afgebouwd. Gemiddeld duurt de thuisdetox twee tot drie weken.

Sjoerd: “We houden in ieder geval scherp in de gaten of cliënten niet gebruikt hebben. Alcoholisten moeten blazen, drugsverslaafden krijgen urinecontroles. Dat laatste kan niet thuis, dus doen we dat op één van onze locaties in Den Bosch of Vught.”

Maar ook het fysieke en psychische welzijn houden onze verpleegkundigen goed in de gaten. Vaak wordt de detox ondersteund met medicatie als diazepam. Sjoerd: “Daarom houden we letterlijk een vinger aan de pols, meten we standaard de bloedruk, controleren indien nodig de bloedwaarden en observeren we goed hoe het met de cliënten gaat.”

Een vreemde over de vloer

Hoe reageren mensen in de directe omgeving? Het is niet niks als er dagelijks een vreemde over de vloer komt. Sjoerd is daar duidelijk over: “Mensen uit de omgeving van de cliënt zijn vaak heel dankbaar. Ze zijn blij dat er eindelijk iets gebeurt. We bespreken ook altijd het plan van aanpak met de partner of andere gezinsleden. En we geven aan welke rol zij zelf kunnen vervullen. Het is bijvoorbeeld handig dat als we refusal of antabus inzetten – medicijnen waardoor cliënten ziek worden na het drinken van alcohol en die dus terugval helpen te voorkomen – iemand in de gaten houdt dat die medicatie ook werkelijk ingenomen wordt.” 

Nooit op vrijdag

Van cruciaal belang is het om een werkrelatie op te bouwen, en zowel van de cliënt als hun naasten het vertrouwen te winnen. Mede daarom wordt met een thuisdetox slechts bij uitzondering op vrijdag gestart. Sjoerd: “We zouden de cliënt dan in het zo belangrijke begin twee dagen niet zien, en dat willen we zoveel mogelijk voorkomen. Het zou jammer zijn als er al meteen sprake is van terugval. En je moet er al helemaal niet aan denken dat er iets echt fout gaat.”