Seks en drugs en rock and roll… Festivalseizoen 2018 van start

Het begon ooit in 1969 met Woodstock, het eerste grootschalige muziekfestival in de open lucht. In 1970 was Pinkpop een van de festivalpioniers in Nederland. Daarna namen de festivals een enorme vlucht. Vanaf 1980 kennen we grootschalige dance-events en anno 2018 is er sprake van een gigantisch commercieel circus. Jaarlijks zijn er zo’n 600 festivals met in totaal ruim 4,5 miljoen bezoekers. Zeker in Brabant heeft elk zichzelf respecterend dorp zijn eigen festival. Eén ding is niet veranderd in al die jaren: drugs (en dus ook alcohol) zijn altijd onlosmakelijk verbonden geweest met die festivals. Daarom is ook NK er druk mee: op twintig festivals zijn preventiewerkers en Unity-peers* in de weer om vanuit de Unity-voorlichtingsstand problemen door drugs of alcohol te voorkomen en bespreekbaar te maken.

“Die twintig is een tussenstand”, aldus NK-preventiewerker Xandra Laplante, projectleider van Unity Brabant. “In de loop van het seizoen komen er vast nog een aantal bij. Dat vergt een flinke inzet van onze achttien Unity-vrijwilligers. Afhankelijk van het aantal bezoekers hebben we naast een of twee preventiecollega’s zes tot negen peers nodig, waarbij we gelukkig ook peers uit andere regio’s in kunnen schakelen.”

De gevaren van het festival

Xandra: “Er zijn nogal wat omstandigheden op festivals die de veiligheid en gezondheid van bezoekers in gevaar kunnen brengen. Tachtig procent van de bezoekers gebruikt drugs, negentig procent drinkt alcohol, al dan niet gecombineerd. De hulpverlening bij die evenementen heeft het dan ook erg druk. In 2016 waren er bij alle festivals ruim 15.500 zorgcontacten, waarvan er ruim 2.600 te maken hadden met alcohol, bijna 1.500 met xtc en zo’n 800 met de designer drugs 4FA en 2CB. Maar ook andere factoren, zoals extreme weersomstandigheden, uitputting, uitdroging en geluidsoverlast, kunnen leiden tot gezondheidsverstoringen, zeker in combinatie met middelengebruik.”

Xandra is dan ook blij dat VWS het project ‘Celebrate safe’ met twee jaar verlengd heeft. Bij dit project staan de veiligheid en gezondheid van de bezoekers centraal. Xandra: “Celebrate safe roept op om tijdens evenementen op elkaar te letten, die oproep ondersteunen wij van harte.”

Er zijn twee groepen waarover Xandra extra bezorgd is. Dat zijn de nieuwkomers die komen met de intentie om volledig los te gaan, en de dance-toeristen. Xandra: “Die komen vaak uit landen waar een strenger drugsbeleid bestaat. Als bij die groep iets misgaat, zijn ze bang om hulp in te roepen, uit angst voor gedoe met de politie. Daarom hameren we op de boodschap: ‘the first aid team is your friend’.” 

Zero tolerance is papieren tijger

Ook Xandra’s collega preventiewerker Charles Dorpmans, coördinator van de DIMS-testservice in Brabant (zie het artikel over een Red alert elders in dit magazine LINK), heeft het druk met de festivals. Als adviseur van de drie GHOR’s (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) in Brabant is hij vooral actief in het voortraject. Charles: “Aan een vergunning voor een festival worden een aantal voorwaarden verbonden, zoals professionele hulpverlening, voldoende security, voorlichtingsstands en gratis water. Over het algemeen geldt ook een zero tolerance beleid, maar dat is een papieren tijger. Het is bij die enorme bezoekersaantallen simpelweg niet te doen om drugs buiten het festivalterrein te houden.”

Taboe doorbreken

Een van de Unity-vrijwilligers die ingezet wordt in het komende festivalseizoen, is de 26-jarige Joran uit Tilburg: “Ik ben nu voor het tweede jaar Unity-peer. Ik heb me aangemeld omdat een vriend van mij enthousiaste verhalen vertelde over Unity. Ook was ik geïnteresseerd in alles wat met drugs en drugsgebruik te maken had. Vanuit die interesse en de overtuiging dat mensen altijd drugs zullen gebruiken, wilde ik het taboe doorbreken en gebruik bespreekbaar maken. Om vervolgens door het aangaan van een gesprek te voorkomen dat mensen door gebruik in de problemen komen.”

Sterke pillen

Met die intentie staat Joran met enige regelmaat in de Unity-stand op de festivals. Dit seizoen is hij al zes keer ingepland voor Brabantse festivals, maar misschien wordt hij ook nog buiten de provincie ingezet. Joran: “Vanuit de stand proberen we in gesprek te komen met festivalgangers. De aanleiding is vaak een kennistest die we afnemen. Op die manier geven we informatie over risico’s van drugsgebruik, maar de testen zijn vooral aanleiding om in gesprek te raken over gebruik. In die gesprekken geven we jongeren inzicht in hun gebruik, gaan we in op risico’s en hoe ze feesten veilig kunnen houden. Dat kan gaan over drugsgebruik, maar ook over andere zaken. Soms hebben bezoekers gehoord dat ze veel water moeten drinken, maar schieten ze daarin door. Te veel water is ook niet goed. Als het om drugs gaat, is ‘less is more’ ons devies. Er zijn namelijk nogal wat sterke pillen in omloop.”

*Unity is een landelijk vrijwilligersproject met meer dan 150 peers die opgeleid en gemotiveerd zijn om problemen door drugs- of alcoholgebruik op dance festivals en feesten te voorkomen. 

Ook Unity-peer worden?

Unity heeft veel peers nodig! Er zijn veel festivals en er is een groot verloop, omdat de Unity-peers vaak studenten zijn die afhaken als ze een baan vinden. Nieuwe peers stromen vaak in via mond-tot-mondreclame, maar kunnen zich ook melden via preventie@novadic-kentron.nl. Xandra Laplante voert dan een intakegesprek. Als dat positief verloopt, volgen de kandidaten een training, waarna ze ingezet kunnen worden.