Wat kun je doen?

1. Kies een goed moment voor een gesprek en praat vanuit jezelf

Begin het gesprek als iemand nuchter is. En als je zelf rustig bent. Zoek een moment als er geen problemen spelen en creëer een ontspannen sfeer. Vertel wat het jou doet, waar jij last van hebt en maak het zo concreet mogelijk. Geef aan dat het belangrijk is dat de ander hulp zoekt.

2. Stel grenzen en hou je daaraan

Maak je partner duidelijk waar de grens ligt van wat je wilt en kunt accepteren. Dat is soms echt lastig. Mensen met een verslaving proberen vaak anderen te bewegen dat zij zich steeds meer gaan aanpassen aan hun wensen. Ga daar niet in mee. Zo wordt duidelijk dat de ander aan zet is om iets te veranderen. Het is belangrijk dat jouw partner, kind, familielid of vriend, ook bijdraagt aan de relatie die jullie hebben.

3. Benoem hoe je je grenzen bewaakt

Je grenzen bewaken is soms echt lastig, zeker als je iemand met een verslaving wilt steunen. Toch is het belangrijk – voor jezelf én voor de ander. Wees duidelijk over wat je wel en niet accepteert en leg uit waarom.

Zeg bijvoorbeeld:  

• “Ik wil je helpen, maar ik ga geen schulden meer voor je betalen.”  
• “Als je me belt terwijl je onder invloed bent, verbreek ik de verbinding.”

Door consequent te zijn, laat je zien dat jij je eigen grenzen bewaakt. Dat geeft jou rust en maakt de kans groter dat je naaste zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt.

4. Veroordeel het gedrag, niet de persoon

Het is normaal dat je boos, teleurgesteld of verdrietig bent. Maar harde verwijten helpen vaak niet – ze maken de ander alleen maar defensief. Probeer daarom het gedrag te benoemen, niet de persoon zelf.

Zeg bijvoorbeeld:  

• “Als je liegt, vind ik het moeilijk om je te vertrouwen.” in plaats van “Je bent een leugenaar.”
• “Als je drinkt, word je luidruchtig en dat vind ik lastig.” in plaats van “Je bent vervelend als je drinkt.”

Door gedrag te benoemen, houd je het gesprek rustiger én laat je zien dat je de persoon niet afwijst, maar wel het gedrag. Dat maakt de kans groter op een open gesprek.

5. Zoek steun voor jezelf

Leven met iemand met een verslaving kan eenzaam voelen. Misschien schaam je je of wil je de problemen liever verborgen houden. Toch is het belangrijk om je zorgen te delen.

Praat met iemand die je vertrouwt of zoek contact met anderen die hetzelfde meemaken. Een naastengroep of gesprek met een professional kan enorm opluchten. Je mag ook hulp vragen voor jezelf – want goed voor jezelf zorgen helpt je om sterker te blijven voor de ander.

Tips:

• Vertel je verhaal aan iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld een vriend, familielid of huisarts.
• Zoek contact met een naastengroep of ervaringsdeskundige – daar ontmoet je mensen die begrijpen wat je doormaakt.
• Maak gebruik van ons zelfhulpplatform of vraag een adviesgesprek aan bij NK.
• Plan bewust tijd voor jezelf in: een wandeling, sporten of iets wat jij fijn vindt.

6. Laat de ander het probleem zélf oplossen

Als naaste wil je helpen – uit liefde, zorg of om ruzie te voorkomen. Maar door problemen over te nemen, houd je onbewust de verslaving in stand. Als jouw partner of kind geen gevolgen ervaart, is er minder reden om iets te veranderen. Zelf de problemen moeten oplossen, helpt iemand om verantwoordelijkheid te nemen en kan een belangrijke stap zijn richting herstel.

Tips:

• Laat gevolgen voelen: Los geen schulden, boetes of gemiste afspraken op.
• Zeg wat jij niet doet: “Ik kan je hier niet mee helpen, dit is iets dat jij zelf moet regelen.”
• Blijf rustig en consequent: Ook als het moeilijk is, houd je vast aan wat je hebt afgesproken.
• Zoek steun voor jezelf: Praat met iemand of sluit je aan bij een naastengroep, want loslaten is niet makkelijk.

7. Bouw iets positiefs voor jezelf op

Als je leeft met iemand met een verslaving, draait vaak alles om de ander. Je bent bezorgd, gespannen en vergeet soms wat jij zelf nodig hebt. Maar goed voor jezelf zorgen is geen egoïsme – het is noodzakelijk. Door je eigen leven op te bouwen, houd je meer energie over, werk je aan je gevoel van eigenwaarde en kun je beter omgaan met de situatie.

Tips:

• Doe iets voor jezelf: Ga sporten, wandelen, lezen of begin met een hobby waar jij blij van wordt.
• Werk aan je gevoel van eigenwaarde: Kies activiteiten waar je trots op kunt zijn, hoe klein ook, en vier je eigen successen.
• Blijf sociale contacten onderhouden: Spreek af met vrienden of familie, ook al voelt dat soms lastig.
• Maak tijd vrij voor ontspanning: Plan momenten in waarop je even niet met de problemen bezig bent.
• Zet kleine stappen: Begin met iets kleins dat jou een goed gevoel geeft en bouw dat rustig uit.

Je hebt recht op een eigen leven – los van de verslaving van je naaste. En hoe sterker jij staat, hoe beter je er ook voor de ander kunt zijn.

8. Bied perspectief met nieuwe kansen

Voor iemand met een verslaving kan een toekomst zonder gebruik voelen als een groot zwart gat. Jij kunt helpen door hoop te geven en te laten zien dat er ook iets te winnen valt. Benoem de nieuwe kansen die herstel kan brengen: meer rust, een betere gezondheid, een fijner gezinsleven of het herstellen van relaties.

Geef ook aandacht aan de sterke kanten van je naaste. Vraag waar hij of zij goed in is en wat energie geeft. Dat helpt om te kijken naar wat wél kan in plaats van alleen naar de problemen. Kleine stapjes vooruit geven moed en kunnen net dat duwtje richting verandering zijn.